مقدمه
امروزه خودرو به يكي از اركان زندگي روزمره انسان ها تبديل شده است تا جايي كه علي رغم وجود سيستم هاي حمل و نقل عمومي مختلف، اغلب خانواده هاي خود نيز داراي خودروي اختصاصي مي باشند.
پيامد افزايش خودرو، افزايش روزافزون نياز به جاي پارك است و از آنجاييكه خصوصاً در شهرهاي بزرگ فضاهاي قابل استفاده به شدت محدود مي باشد احداث پاركينگ چه در زير زمين و چه در بالاي سطح زمين رواج يافته است.
گازهاي خروجي از موتورهاي درون سوز خودروها شامل مواد سمي مانند منوكسيد كربن مي باشند كه مي توانند درصورت جمع شدن در فضاي بسته اثرات مخربي بر جانداران داشته باشند، از اين رو مهندسين در زمان ساخت پاركينگ هاي بسته به دنبال راهي هستند كه هواي آلوده را از محيط خارج كرده و هواي تميز را جايگزين آن كنند. استفاده از فن هاي قوي كه به كمك كانال، هواي نقاط مختلف پاركينگ را مكيده و به خارج از محيط منتقل مي كند، راه حل عمومي است كه ساليان دراز در ايران مورد استفاده قرار مي گيرد.
در سال 1993 شركت نُوِنكو، تجربيات كسب شده از تهويه تونل ها با سيستم جت را در قالب تهويه پاركينگ هاي بسته به كار گرفت و امروزه سيستمي را عرضه مي نمايد كه از تمام جهات برتري محسوسي نسبت به سيستم هاي قديمي دارد.
اصول عملكرد سيستم
سيستم جت فن نسبت به كانال كشي داراي يك تفاوت عمده است. در اين سيستم لازم نيست تمام هواي تخليه توسط فن رانده شود بلكه در اين روش حجم كوچكي از هوا توسط جت فن مكيده شده و سپاس با سرعت زياد به بيرون رانده مي شود. در اثر كوبيده شدن اين حجم كوچك به هواي جلوي فن، حجم بزرگي از هوا به جلو رانده شده و علاوه بر حركت، با هواي اطراف خود مخلوط مي شود. در اين سيستم كل فضاي پاركينگ به عنوان كانال عمل مي نمايد.
در زمان تهويه روزانه اگر آلودگي اندكي در محدوده يكي از جت فن ها توسط حسگرها يافته شود، به كار افتادن همان جت فن و آميختن هواي آلوده آن منطقه با هواي سالم نقاط مجاور باعث پايين آمدن غلظت آلودگي تا حد مجاز خواهد شد. ولي اگر منبع توليد آلودگي به كار خود ادامه دهد يا آلودگي زياد باشد جت فن ها به صورت زنجيره اي شروع به كار كرده و آلودگي را تا محل خروج گازهاي آلوده هدايت خواهند كرد.
PIC
استراتژي سيستم
اين سيستم داراي قابليت هايي فراتر از روش هاي قديمي به كار رفته در پاركينگ ها است تا جايي كه بر اساس استانداردهاي آتش نشاني برخي از مناطق اروپا سيستم جت فن مي تواند جايگزين سيستم تخليه هواي پاركينگ، درب هاي ضدآتش، ديوارهاي ضد آتش و اسپرينكلر شود و اينجاست كه استراتژي تعريف شده براي سيستم معنا پيدا مي كند. استراتژي سيستم را مي توان در دو بخش عمده بررسي كرد.
1- تهويه روزانه و تخليه دود:
در اين استراتژي جت فن ها جايگزين كانال در پاركينگ مي شود و سيستم، عمل تخليه عادي هواي پاركينگ را انجام مي دهد. اين سيستم قادر است در صورت پر شدن فضا از دود پس از حوادثي چون آتش سوزي، با سرعت هواي پاركينگ را به شرايط عادي باز گرداند. از مزاياي عمده اين روش نسبت به كانال كشي مي توان به عدم وجود فضاهاي تهويه نشده كه معمولاً هنگام استفاده از كانال كشي در گوشه ديوار ها ايجاد مي شود و همچنين عدم اختصاص ارتفاع پاركينگ به خود اشاره كرد. با استفاده از اين روش به طور متوسط مي توان نيم متر ارتفاع پاركينگ را كوتاهتر طراحي كرد.
PIC
2- كنترل دود
اين استراتژي توسط كانال كشي غير قابل انجام است و به كمك آن مي توان در زمان آتش سوزي دود و محصولات آتش را در محدوده اي محصور و محل هاي از پيش تعيين شده به خارج هدايت كرد. براي اعطاء اين قابليت به سيستم، در آن از فن هاي دوطرفه (Reversible) استفاده خواهد شد و در اين حالت امكان برقراري تهويه روزانه نيز به سهولت ميسر است. لازم به توضيح است در زمان آتش سوزي به علت غلضت دود بالا، در نتيجه كم شدن ميدان ديد و داغ شدن محيط، يافتن و نزديك شدن آتش نشان به حريق، كاري دشوار است. اين سيستم علاوه بر قابل رويت كردن آتش، با هدف سهولت نزديك شدن به آتش و آسيب نرساندن حرارت به اجزاء ساختمان مخصوصاً بخش سازه، عملكرد خود را تنظيم مي نمايد.
PIC
مزاياي سيستم جت فن نسبت به كانال كشي
1- كاهش ارتفاع و استفاده بهينه از فضاها در پاركينگ
ديگر نيازي به كانال هاي جاگير در پاركينگ هاي بسته نمي باشد و مي توان ارتفاع سقف طبقات پاركينگ و در نتيجه ارتفاع كل ساختمان را كاهش داد.
PIC
ارتفاع جت فن ها در بزرگترين نوع، حدوداً پنجاه سانتيمتر است و در صورت بيرون زدگي تير افقي در سقف مي توان جت فن را به گونه اي نصب كرد كه پايين ترين نقطه آن، هم ارتفاع يا بالاتر از نقطه زيرين تير افقي باشد. لذا هيچ افزايش ارتفاعي به پاركينگ تحميل نمي شود.
2- نصب انعطاف پذير
آزمايش هاي مختلف نشان داده اند محل نصب جت فن مي تواند تا رو متر نسبت به محل از پيش تعيين شده تغيير كند، بدون اينكه كارايي آن تحت تأثير قرار بگيرد. با اين قابليت در صورت بروز تداخل با سيستم هاي زير سقف پاركينگ مي توان با سهولت مشكل را برطرف نمود.
3- اختلاط كامل هوا
هنگام استفاده از كانال براي تخليه هوا، نقاط زيادي داراي هواي تخليه نشده ( Dead Corner ) بوجود مي آيند ولي استفاده از جت فن باعث اختلاط كامل هوا و رقيق شدن آلودگي در تمام نقاط مي شود و به علت استفاده از دمش به جاي مكش در اين روش هيچ نقطه تخليه نشده اي باقي نمي ماند.
4- صرفه جويي در مصرف انرژي
در سيستم كانال كشي هنگام عدم استفاده از حسگر هاي آلودگي، يك فن بزرگ در تمام ساعات مشغول به كار است تا بدون توجه به ميزان آلودگي فضاي پاركينگ اقدام به تخليه يا تزريق هوا بنمايد. اگر در اين روش از حسگر هاي آلودگي نيز استفاده شود باز هم در صورت تأييد آلودگي اندك در گوشه اي از پاركينگ، فن بزرگي اقدام به تخليه فضاي عظيمي از پاركينگ مي نمايد ولي با توجه به اينكه جت فن ها تحت يك كنترل هوشمند مركزي فعاليت مي كنند و با توجه به نوع و محل اعلام آلودگي يك يا چند جت فن با سرعت مناسب شروع به كار مي نمايد، از اين رو با استفاده از اين سيستم مي توان تا 60% در هزينه جاري انرژي صرف جويي كرد.
5- صرفه جويي در هزينه
هنگام استفاده از جت فن نيازي به استفاده از كانال نيست. در ضمن افت فشار ناشي از كانال ها از بين خواهند رفت. لذا در مناطق ورودي و خروجي هوا به محيط مي توان از فن هاي ضعيف تر و در نتيجه ارزان تر استفاده نمود.
در اروپا هزينه تهيه و نصب سيستم جت فن تا 30% ارزان تر از كانال كشي با عملكرد مشابه مي باشد.
شركت هوای مطبوع به عنوان نماينده شركت Novenco در سيستم تخليه هواي پاركينگ آمادگي خود را جهت همكاري با كارفرمايان محترم در زمينه هاي مشاوره، طراحي، تأمين، نصب و راه اندازي ادوات سيستم تخليه هواي پاركينگ اعلام مي دارد.
همچنين اين شركت افتخار دارد خدمات مشاوره و طراحي اوليه را به صورت رايگان در اختيار سروران گرامي قرار دهد.